Blog

NHEC van Trianel naar Greenchoice
Tijdens de kerstdagen van 2012 werden de NHEC en andere(kleine) energiebedrijven overvallen met zeer vervelend nieuws: vergunninghouder Trianel zou failliet gaan. Dat is net zoiets als een groenteboer die hoort dat er geen groenten meer aangeleverd worden. Maar dan nog erger. Daarover in dit stuk en het artikel erna meer. De NHEC namnog tijdens de kerst de nodige maatregelen. Aanvankelijk leek het erop dat we bij TexelEnergie ondergebracht konden
worden. Dat lukte toch niet. Uiteindelijk konden we terecht bij Greenchoice. De overgang moest in alle haast plaatsvinden, ook daarover leest u hieronder meer.

Er is ook mooi nieuws:
a) We wilden toch al een andere vergunninghouder en dienstverlener, aangezien we bij de kwaliteiten van de Trianel-dienstverlening gedurende 2012 grote vraagtekens kregen.
b) Tot 12 april 2013 kunnen we kiezen met welke partner we verder willen. Daarbij hebben we ook de tijd om een nieuwe koers uit te zetten. We mikken er in elk geval op dat we meer dan voorheen toekomen aan lokale en regionale Noord-Hollandse energieprojecten.

Ons persbericht over de overgang
Hieronder het persbericht zoals we dat naar allerlei media verstuurden op 15 januari, een paar dagen na de overgang en de ‘deadline’ volgens de regels van de Nma.

Zijdewind, 15 januari 2013 – Noordhollandse Energie Coöperatie (NHEC) is begin 2013 een samenwerking aangegaan met groen energiebedrijf Greenchoice. De
samenwerking kwam tot stand nadat NHEC’s vergunninghouder Trianel Energie plotseling failliet ging op 27 december 2012. Onderdeel van de overeenkomst tussen NHEC en Greenchoice is dat alle klanten van de NHEC voor een goede energieprijs klant worden bij Greenchoice, en na drie maanden weer terug kunnen naar de NHEC.

Onder de leveringsvergunningen van Trianel Energie B.V. voorzag de NHEC haar klanten van energie en ook verzorgde Trianel de volledige backoffice en een deel van de frontoffice. Trianel had een soortgelijke samenwerking met een twintigtal andere energiecoöperaties, zoals Lochem Energie, Grunniger Power en Adem Houten. Met het faillissement van Trianel trad een wettelijk traject in werking, wat in inhield dat de vergunningen voor energielevering met onmiddellijke ingang door de NMa (Nederlandse Mededingingsautoriteit) zijn ingetrokken, en de gebruikers van die vergunningen tien dagen de gelegenheid kregen de klanten elders onder te brengen. Zou dat laatste niet lukken, dan zouden de klanten verdeeld worden over de grotere energiebedrijven. Enkele energiecoöperaties hebben hun klanten verdeeld zien worden, maar de NHEC heeft met succes de feestdagen doorgewerkt om zekerheid, continuïteit en een goede energieprijs voor haar klanten te bewerkstelligen.

Op de valreep is het de NHEC gelukt alle klanten onder te brengen bij Greenchoice voor een periode van drie maanden. Na deze periode kunnen de klanten terugkeren naar de NHEC. NHEC-voorzitter Enno Brommet: ‘We zijn natuurlijk erg geschrokken van het faillissement van Trianel. Tegelijk zijn we blij dat
Greenchoice zo vlot en adequaat met ons mee heeft gedacht over oplossingen. Wij kunnen daardoor in een wat rustiger tempo een goed alternatief vinden voor onze leveringsactiviteiten. Wat ons ook tevreden stemt is dat we de klant een energieleverancier hebben geboden die onze doelstellingen van lokale energie van en voor de burgers volledig ondersteunt.’

Ook voor Greenchoice was het hard werken om de door de NMa gestelde deadline te halen. Greenchoice heeft op zeker moment twee mensen speciaal ingezet om de NHEC-klanten in de eigen database over te zetten en de zogenoemde ‘switch’ definitief te maken. In alle haast is vergeten het automatische proces te stoppen waarbij nieuwe klanten meteen een welkomstbrief krijgen. De brief kwam zó snel dat de NHEC haar klanten nog niet had kunnen informeren over de nieuwe situatie. ‘Hierbij is begrijpelijkerwijs enige verwarring ontstaan’ aldus Brommet. ‘Zowel wij als Greenchoice vinden dat betreurenswaardig. Inmiddels hebben onze klanten ook onze eigen brief met uitleg ontvangen. En klanten zijn door zowel ons secretariaat als door de helpdesk van Greenchoice te woord gestaan. We hebben onder meer uit kunnen leggen dat Trianel failliet is, maar NHEC blijft bestaan. Het is overigens mooi om te merken dat werkelijk alle klanten begrip blijken te hebben voor de ontstane situatie.’ De komende tijd zal de NHEC samen met haar ledenraad een nieuwe koers bepalen. Brommet: ‘De meeste klanten zijn ook leden. Samen met haar leden gaat de NHEC zeker door met de verduurzaming van de provincie.’

Reconstructie ondergang Trianel
Verslaggever Michael Persson van De Volkskrant schreef een reconstructie van de val van Trianel. Hieronder het integrale resultaat.
De eerste dominosteen viel kort voor Kerst. Ineens ging het gas- en stroombedrijf Orro van de steenrijke Nederlands-Turkse ondernemer Celal Oruç failliet – teveel wanbetalers, luidde zijn verklaring. Geen zorgen, zei de Nederlandse Mededingingsautoriteit, de klanten krijgen gewoon gas en stroom van andere energieleveranciers. Niets aan de hand, zo leek het.
Wat er daarna gebeurde, is nog grotendeels onder de radar gebleven. In de dagen en weken daarna raakte een hele serie energiebedrijven en -bedrijfjes in de problemen. Er waren meer faillissementen, er dreigden afsluitingen, er kwam een Procedure Noodleveranties, er was zelfs, zo zeggen betrokkenen, sprake van een chaos in de stroommarkt.
Nu de mist optrekt wordt duidelijk waar de klappen zijn gevallen. Tientallen jonge, lokale energiecoöperaties, de afgelopen jaren opgericht om te ontsnappen aan de traditionele fossiele bedrijven, wrijven zich verdwaasd in de ogen. Hun leden zitten ineens weer bij Nuon of Essent of De Nederlandse Energiemaatschappij, en krijgen teveel betaalde voorschotten niet terug. Een paar producenten van duurzame stroom hebben grote verliezen geleden of zijn failliet. Enkele tientallen tuinders hebben samen een miljoen verloren.
De lachende derde: de grote traditionele energiemaatschappijen, die er met de klanten vandoor gaan. ‘Het blijkt behoorlijk ingewikkeld om energieleverancier te zijn’, zegt Enno Brommet van de Noord-Hollandse Energie Coöperatie, een paar jaar geleden opgericht. ‘Veel partijen hebben de risico’s te laag ingeschat’, zegt Martijn Messing van Energie Dongen. ‘Je wordt aan alle kanten geknipt en geschoren’, zegt Jan-Willem Zwang van het Greenspread, een adviesbureau voor lokale energiebedrijven.

De chaos ontstond met de tweede dominosteen. Het bedrijf Trianel, dat op de energiebeurs gas en stroom kocht en doorverkocht aan kleinere leveranciers, had nog 4,5 miljoen euro tegoed van Orro en kon daarnaar fluiten. Daardoor kwam ook Trianel op het randje van een faillissement te staan. Op 24 december trok de NMa de energieleveringsvergunning van Trianel in. ‘We wilden garanderen dat iedereen stroom en gas zou blijven krijgen’, zegt een woordvoerder van de NMa. ‘Door het intrekken van de vergunning konden we de Procedure Noodleveranties van start laten gaan.’ Met die procedure werden de gedupeerde, nu energieloze klanten van Trianel opgevangen door andere energieleveranciers, de zogeheten suppliers of last resort. De procedure is te vergelijken met het depositogarantiestelsel bij banken die in de problemen komen: als er eentje omvalt, worden de klanten gered door de anderen.

Wie waren die klanten? Wie kocht zijn gas en elektriciteit nou bij Trianel? Dat waren duizenden consumenten, zonder dat ze zich dat zelf realiseerden. Want veel van de lokale, duurzame energiebedrijfjes die de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond zijn gekomen, en die eigenlijk van plan waren eigen lokaal opgewekte stroom aan lokale afnemers te gaan verkopen, deden zaken met Trianel. Dat kocht de benodigde stroom en gas gewoon voor hen op de beurs. Waarna Lochem Energie, De Noord Hollandse Energie Coöperatie, de Alles Duurzaam Energie Maatschappij in Houten en nog twintig andere ‘duurzame lokale energiebedrijfjes’ dat op hun beurt leverden aan hun klanten.
Wisten die klanten dat? Vaak niet, omdat Trianel een zogenaamd white label bood. Elk lokale bedrijf dat zaken deed met Trianel kon zijn eigen naam invullen als de leverancier van de energie.
‘Trianel bood de mogelijkheid niet afhankelijk te zijn van de grote energiemaatschappijen’, zegt Martijn Messing van de duurzame energiecoöperatie Dongen. ‘Maar wij hebben ons gigantisch vergist in de stabiliteit van Trianel.’ Het bedrijf, dochter van een grote Duitse moeder, leek met een omzet van 80 miljoen euro best een tegenvaller te kunnen opvangen, maar bleek zonder bezittingen bijna waardeloos, toen het erop aankwam. ‘We hadden nooit verwacht dat we in deze situatie zouden kunnen belanden’, zegt Brommet van de NHEC. Volgens Messing leden veel lokale duurzame energiebedrijfjes en hun klanten aan ‘volstrekt ongeïnformeerd optimisme’.

Nu Trianel als energieleverancier wegviel, moesten de lokale energiecoöperaties tijdens de feestdagen razendsnel op zoek naar een alternatief. Als dat niet binnen tien dagen lukte, bleven hun klanten bij de noodleveranciers waaraan ze waren gekoppeld. Aan bedrijven als Essent, Nuon, Eneco, de grote jongens, waaraan de idealistische klanten van lokale energiebedrijven juist ontsnapt dachten te zijn. En helaas: de leden die vanwege hoge voorschotten een flinke teruggaaf van Trianel verwachtten, krijgen dat geld waarschijnlijk niet meer, zegt bestuurslid Paul Stolte van Lochem Energie.
De NMa gaat de whitelabel-constructie in de toekomst verbieden, zegt de woordvoerder. ‘Je kunt straks niet meer zomaar meesurfen met een andere vergunninghouder. We eisen voortaan financiële, technische en organisatorische kwaliteiten. Wie zelf energie wil leveren, moet ook de verantwoordelijkheid dragen.’ Daartoe zullen de lokale bedrijven zich waarschijnlijk gaan bundelen. Lokaal is wellicht te klein.
Elders zijn nog grotere klappen gevallen. Want Trianel leverde niet alleen energie, maar kocht die ook in – onder meer van nieuwe, decentrale producenten zoals windmolenexploitanten en tuinders, die stroom produceerden als bijproduct van hun kasverwarming. Die moesten zo rond de Kerst hun stroom ineens zelf zien kwijt te raken. Waar lang niet iedereen toe in staat was. ‘Veel windmolenaars moesten rond de feestdagen ineens zelf gaan handelen’, zegt Rense van Dijk van Windunie , een coöperatie van windmoleneigenaren. Zelf verkopen houdt in: zelf de wind voorspellen, en dan op basis daarvan de verwachte stroom verhandelen. Voor alles wat je ernaast zit, de onbalans, moet je betalen. Veel moleneigenaren waren tegen die onbalans verzekerd via Trianel, maar toen Trianel wegviel, moesten ze die kosten zelf gaan betalen. ‘Dus zag je dat veel molenaars hun molen uit moesten zetten’, zegt Rense van Dijk van Windunie ‘Terwijl het zo hard waaide, die periode.’ Windunie zelf ontsprong de dans grotendeels, omdat deze coöperatie gewend was zelf te handelen. ‘Wij weten wat de risico’s zijn.’ Ook tientallen tuinders werden het slachtoffer. ‘De hele bedrijfsvoering kwam stil te liggen’, zegt André Dippell van energiebedrijf Endon, dat aan Trianel de stroom verkocht die tuinders opwekken bij het stoken van hun kassen. ‘Wij vielen in een zwart gat. We konden onze energie nergens meer kwijt.’
Want voor verkopers was geen reddingsregeling, zoals dekopers die met de supplier-of-last-resort procedure wel hadden. Endon moest zelf gaan handelen, maar had daar de vergunning niet voor.

Na de feestdagen werd een tijdelijke oplossing gevonden: PV-ned, een dochter van Eneco, zou de stroom voor Endon en de tuinders gaan verkopen. Maar PV-ned eiste vervolgens hoge financiële garanties van Endon, die Dippell niet kon opbrengen. ‘Heel apart’, zegt hij. ‘We zijn per saldo leveranciers van energie. Waar hebben ze die garanties voor nodig?’
Endon, de derde dominosteen, ging falliet. De zeventig aangesloten tuinders verloren volgens de curator bij elkaar rond een miljoen euro. Lachende derde: Eneco, RWE en Nuon, die via dochters nu de stroom van de tuinders kopen en verhandelen. ‘Heel triest’, zegt Dippell. ‘De grote spelers blijven weer over.’

En nu?
Nu onze klanten tijdelijk bij Greenchoice zijn ondergebracht, spant het bestuur zich in om vanaf april een meer definitieve oplossing voor de energielevering te kunnen bieden. Daarvoor wordt met een aantal partijen overleg gevoerd. Uiteraard wordt de gekozen oplossing zo snel mogelijk aan iedereen die het weten moet, met name aan onze leden en klanten, bekend gemaakt. Welke oplossing gekozen wordt hangt mede af van de mogelijkheden die aan het bestuur worden geboden om verder te werken aan de verduurzaming van Noord-Holland. Het bestuur wil graag dat zo weinig mogelijk van zijn energie besteed moet worden aan de leveringsactiviteiten en zo veel mogelijk besteed kan worden aan projecten die aan die verduurzaming bijdragen. De onderhandelingen die gaande zijn, richten zich dan ook primair op de diensten die de partner kan bieden op het vlak van gezamenlijke projectontwikkeling, de platformfunctie van de NHEC in Noord-Holland (oa via een aantrekkelijk aanbod richting lokale energiecoöperaties) en veilige ontzorging van het leveringsgedeelte voor de klanten waarbij zo veel mogelijk de stijl van NHEC behouden wordt. Het bestuur van de NHEC is er na de eerste gesprekken van overtuigd dat er grote kansen liggen om via een nieuw partnerschap regionale verduurzaming een nieuwe boost te geven. Het omvallen van Trianel was een onaangename verrassing, maar versnelde de nieuwe koers die uitzicht biedt op een mooie toekomst. Ja, ieder nadeel hep z’n voordeel.

Tocardo open dag voor onze leden
Tocardo, onze partner die een turbine voor getijdenenergie heeft ontwikkeld, organiseert een open dag voor de leden van de NHEC. U kunt onder begeleiding van een deskundige komen kijken naar de unieke ‘onderwaterturbine’ in de Afsluitdijk, die energie opwekt door gebruik te maken van de natuurlijke stromingen in het water die een gevolg zijn van de getijden. De open dag vindt plaats op 20 april tussen 10 en 12 uur. Op het adres Sluiskolkkade 2 in Den Oever wordt u ontvangen voor uitleg en bezichtiging. Wij verzoeken u wel u van te voren even per mail aan te melden bij info@nhec.nl, zodat er enig idee is op hoeveel mensen wij kunnen rekenen.

Poldermolen
Al vanaf het begin ongeveer twee jaar gelden is de NHEC de trekker van het initiatief om in de Wieringermeer te komen tot een zogenoemde Poldermolen. De molen maakt deel uit van het Windplan Wieringermeer dat voorziet in de opwaardering en een andere opstelling van alle windmolens die zich in die polder bevinden. De Poldermolen moet het mogelijk maken voor inwoners van de gemeente Hollands Kroon deel te nemen aan het Windplan en voor hun energiegebruik daarvan ook te kunnen profiteren. Gedurende dit jaar en het volgende zal onder aanvoering van de NHEC de organisatie worden opgericht, die dat mogelijk moet gaan maken en zal de bevolking van de gemeente worden opgeroepen aan de Poldermolen deel te nemen.

Vacatures ledenraad
De NHEC heeft een ledenraad die bestaat uit leden uit de drie verschillende peilers, namelijk particulieren, bedrijven en kennisorganisaties. Voor de ledengroep particulieren bestaan twee vacatures. Jacques Scheijde en Piet Glas hebben zich hiervoor kandidaat gesteld. Uiteraard volgen wij de statuten keurig en daarom vragen wij bij deze of eventuele tegenkandidaten zich willen melden op info@nhec.nl. Dat kan tot en met 7 april a.s.. Iedereen is welkom!

Bespaartip van de maand:
Deze keer besparen via isolatie en opwekking. De illustratie van Milieucentraal maakt op een mooie manier enkele mogelijkheden voor een ‘gemiddelde woning’ inzichtelijk.